Kilkaset lat temu w dzisiejszej Gołańczy funkcjonowało duże, słowiańskie grodzisko. Archeologowie uważają, że nasi przodkowie mieszkali tam od wieku VII do końca XI. W 1961 roku badania archeologiczne przeprowadził profesor Władysław Łosiński. Znaleziono fragmenty ceramiki, przęśliki tkackie, szklany paciorek, kilka żelaznych przedmiotów w tym, grot strzały. Co ciekawe, po drugiej stronie rzeczki Dębosznicy działało drugie grodzisko, w Kędrzynie. Niewielka rzeczka kryje wiele tajemnic. Pomiędzy miejscowościami Sarbia i Drzonowo, w rowie melioracyjnym prowadzącym do Dębosznicy, znaleziono średniowieczny miecz, który dziś obejrzeć można na wystawie Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Niewielki gród w Gołańczy należy do grodów prakołobrzeskich, było ich wiele, a znaczenie ich zmalało po wybudowaniu wczesnośredniowiecznego grodu w dzisiejszym Budzistowie.